Jarosław
Po rynku, wokół ratusza
Opracowanie trasyDariusz MazurekDługość trasy500 mDo odwiedzenia19 PKFinansowanieTrasa sfinansowana przez jej autora
Rynek w Jarosławiu został wytyczony podczas lokacji miasta na prawie magdeburskim w roku 1375. Ma on kształt zbliżony do kwadratu o boku 100 metrów. Jego układ urbanistyczny przetrwał niemal w niezmienionej formie do dnia dzisiejszego, co czyni go jednym z najcenniejszych tego typu obiektów w Polsce. Centralnym punktem rynku jest ratusz. Pierwszy ratusz był drewniany i spłonął podczas jednego z licznych pożarów miasta. Kolejny, już murowany, przetrwał do roku 1625, kiedy to i jego strawił ogień. Obecny ratusz jest już co najmniej trzecią wersją budowli, która przez dziesięciolecia ulegała licznym przebudowom, uzyskując swój obecny, neorenesansowy wygląd na przełomie XIX i XX wieku. Wówczas to m.in. wzniesiono okazałą wieżę zegarową, od zachodu budynek powiększono o dwa trakty, całość nadbudowano o trzecie piętro, a od wschodu dobudowano parterową część z przeznaczeniem na areszt.
Rynek otaczają zabytkowe kamienice, które reprezentują różne style architektoniczne – od renesansu aż po klasycyzm. Szczególną uwagę zwracają kamienice Gruszewiczów (Rynek 6), Attavantich (Rynek 5) i Orsettich (Rynek 4). Każda z nich kryje własną, niepowtarzalną historię, często związaną z bogatymi kupcami, którzy tu mieszkali i prowadzili swoje interesy. Wnętrza tych kamienic zachowały układ pomieszczeń z XVII wieku, co jest unikatowe w skali kraju. Od 2015 r. w ich podziemiach funkcjonuje liczące sobie 186 m i obejmujące 11 sal Podziemne Przejście Turystyczne.
Nie mniej interesująca jest niepozorna z zewnątrz kamienica Rydzikowa (Rynek 14) z pocz. XVII wieku, będąca świetnym przykładem późnorenesansowej jarosławskiej kamienicy mieszczańskiej z podcieniami, wiatą oraz z zachowaną w nienaruszonym stanie i krytą modrzewiowym stropem belkowym wielką izbą. W jej rozległych, wydrążonych w skale lessowej piwnicach poprowadzono Podziemną Trasę Turystyczną im. Feliksa Zalewskiego, upamiętniając w ten sposób jego zasługi dla ratowaniu zabudowy starego miasta w Jarosławiu.
Na rynku znajduje się jeszcze średniowieczna studnia miejska oraz miejsce po pręgierzu, przy którym wykonywano zasądzone na skazańcach kary. 