Najstarsze znaleziska archeologiczne w gminie Kałuszyn pochodzą z trzeciego wieku przed naszą erą. Dzięki staraniom możnego rodu Opackich, w 1718 roku Kałuszyn otrzymał prawa miejskie. Nadał je król August II na Sejmie w Grodnie.
Miasto ma bogatą przeszłość historyczną. Jego mieszkańcy brali czynny udział w powstaniu styczniowym. W czasie kampanii obronnej w dniach 12-13 września 1939 r. I Dywizja Piechoty Legionów im. Józefa Piłsudskiego stoczyła pod Kałuszynem zwycięski bój z 44 pułkiem 11 DP oraz elementami DPanc. „Kempf”.
Kałuszyn był ważnym obszarem osadnictwa żydowskiego. Już w XVII w. powstała samodzielna gmina żydowska, a pod koniec XVIII w. wzniesiono nową synagogę. W 1827 roku Żydzi stanowili 80% ogółu mieszkańców. Trudnili się oni głównie rzemiosłem, wielu pracowało przy produkcji tałesów – żydowskich szali religijnych. Miasto było prężnym ośrodkiem ruchu chasydzkiego. W czasie okupacji niemieckiej większość kałuszyńskich Żydów została zamordowana. W 1941 r. rozstrzelano 2000 Żydów, których pochowano następnie na miejscowym cmentarzu. Likwidacja getta nastąpiła we wrześniu 1942 roku.
źródło: wikipedia